KIEDY DO LOGOPEDY-TERAPEUTY?


Poniżej znajdą Państwo charakteryzację okresów rozwoju dziecka od urodzenia do 6 roku życia. Wymienione w każdym przedziale wiekowym umiejętności są kamieniami milowymi rozwoju, wyznaczającymi kolejne, osiągane przez dziecko etapy.

BRAK OKREŚLONEJ SPRAWNOŚCI MOŻE OZNACZAĆ SPOWOLNIENIE, OPÓŹNIENIE LUB ZABURZENIE ROZWOJU !!!

Rozpoczęcie natychmiastowej stymulacji może zahamować rozwój wielu plag cywilizacyjnych, w tym dysleksji i autyzmu. Odpowiednia i wczesna pomoc
daje gwarancję prawidłowego rozwoju językowego, poznawczego, emocjonalno - społecznego i zwiększa szanse na sukces szkolny.

1 miesiąc życia
- Dziecko w pozycji na brzuchu odrywa głowę od powierzchni materaca (ok. 5 cm) przez kilka sekund.
- W pozycji na plecach utrzymuje głowę w pozycji środkowej (nie krócej niż 10 sekund).
- Patrzy na przesuwany po prześcieradle czerwony pierścień.
- Prostuje biodra i kolana podczas stawiania.
- Unosi rękę do ust. Stawia opór przy próbie otwierania pięści.
- Patrzy na czerwony pierścień i śledzi go wzrokiem (do 45 stopni w lewo i w prawo). Śledzi źródło światła.
- Zauważa twarz.
- Reaguje na dźwięk dzwonka.
- Zmienia rytm ssania pod wpływem głosu matki.
- Krzyczy, gdy jest głodne.
- Wydaje gardłowe dźwięki. Wypowiada samogłoski zbliżone do o i e, spółgłoskę h łączy z samogłoskami.
- Uspokaja się słysząc głos.
- Reaguje niepokojem na zdenerwowanie matki.

2 - 3 miesiąc życia
- Dziecko symetrycznie i naprzemiennie wymachuje nóżkami.
- W pozycji na brzuchu unosi głowę pod kątem 45 stopni i utrzymuje ją ok. 10 sek.
Trzymane w pozycji pionowej potrafi utrzymać głowę prosto przez kilka sekund, opiera się o podłoże nogami ugiętymi w kolanach i
biodrach.
- Utrzymuje lekko otwarte dłonie.
- Podnosi rękę do czerwonego pierścienia.
- Trzyma przez chwilę grzechotkę.
- Śledzi wzrokiem poruszający się pierścień po łuku 90 stopni (w lewo i w prawo).
- Patrzy na źródło dźwięków. Wsłuchuje się w wypowiedzi dorosłych. Przestaje się poruszać po usłyszeniu głośnego dźwięku.
- Wydaje różne dźwięki. Wydaje zróżnicowane dźwięki, którym można przypisać znaczenie: zadowolenie, niezadowolenie, głód.
- Śledzi wzrokiem poruszającą się twarz. Uśmiecha się. Reaguje mimiką na twarz dorosłego.

4 - 5 miesiąc życia
- Dziecko podczas noszenia na rękach dziecko utrzymuje sztywno główkę.
- Wyciąga rączki po przedmiot, przekłada zabawkę z rączki do rączki.
- Potrafi skupić wzrok na twarzy drugiej osoby i reagować uśmiechem na uśmiech.
- Śledzi ruchy przedmiotów i osób (obraca głowę za przedmiotem lub osobą).
- Podczas leżenia na brzuchu skupia wzrok na twarzach lub przedmiotach.
- Jest zainteresowane przedmiotami na stole.
- Ogląda zabawki, gdy trzyma je w dłoniach.
- Patrzy na nowy przedmiot, trzymając inny w ręce.
- Poszukuje źródła dźwięku (obraca głowę).
- Wokalizuje samogłoski i prymarne spółgłoski (p,b,m).
- Sygnalizuje niepokój, gdy przez dłuższy czas nikt się nim nie zajmuje.
- Nie przejawia już odruchów: marszu automatycznego, chwytnego, toniczno - szyjnego i Moro.

6 - 7 miesiąc życia
- Dziecko obraca się z pleców na brzuch i z brzucha na plecy.
- Samodzielnie siedzi.
- Stoi z podparciem.
- Ogląda przedmioty podczas manipulowania nimi.
- Spogląda za przedmiotem, który spadł ze stołu.
- Bawi się samodzielnie przedmiotami trzymanymi w dłoni (chwyta i manipuluje jedną ręką).
- Prowadzi „dialog" z dorosłym, powtarzając sylaby otwarte.
- Gaworzy samonaśladowczo (papapa..., bababa..., mamama...).
- Boi się nieznanych osób, negatywnie reaguje na nieobecność matki/opiekuna.
- Nie przejawia już odruchu Babińskiego.

8 - 9 miesiąc życia
- Dziecko samodzielnie siada z pozycji leżącej.
- Samodzielnie stoi.
- Stawia kroki podczas stania z podparciem.
- Używa chwytu pęsetowego.
- Poszukuje przedmiotu, który zniknął z pola widzenia.
- Śledzi ruch zabawek wyrzucanych z łóżeczka.
- Przyciąga przedmiot, który może dosięgnąć, zmieniając położenie ciała.
- Przestaje płakać na skutek zainteresowania zabawką, czynnością lub dźwiękiem.
- Wykorzystuje w komunikacji gest wskazywania palcem.
- Utrzymuje z dorosłym wspólne pole uwagi.
- Prowadzi „dialog" z wykorzystaniem zabawki (branie-dawanie)
- Rozumie emocjonalne wypowiedzi domowników.
- Naśladuje, powtarza oraz samodzielnie wokalizuje sylaby.
- Przyciąga uwagę matki/opiekuna (płaczem, gaworzeniem) - zachowuje się intencjonalnie.

10 - 11 miesiąc życia
- Dziecko podnosi się z klęku do raczkowania.
- Chodzi, prowadzone za dwie rączki.
- Odwraca kartki w książce, ogląda obrazki.
- Porusza się w rytm muzyki.
- Odnajduje ukryte przedmioty
- Wskazuje osoby, przedmioty i obrazki (palcem lub wzrokiem).
- Naśladuje ruchy dorosłego (karmienie, czesanie itp.).
- Palcem wskazującym pokazuje szczegóły zabawek.
- Potrafi wyjąć przedmiot z pudełka i zamknąć je.
- Rozumie przekazy mimiczne.
- Rozpoznaje wyrażenia dźwiękonaśladowcze.
- Rozumie proste słowa, głównie o zabarwieniu emocjonalnym.
- Potrafi bawić się z dorosłym (np. w : a kuku, sroczka, kosi-kosi).

12 miesiąc życia
- Dziecko próbuje samodzielnie chodzić.
- Potrafi manipulować w sposób specyficzny, kontroluje wzrokiem czynności wykonywane przy użyciu narzędzi (kredki, ołówka, pisaka, łyżki, grzebienia).
- Pociąga za sznurek, by przyciągnąć przedmiot.
- Pokazuje obrazki w książce.
- Rozumie polecenia poparte gestem.
- Rozumie niektóre nazwy osób, przedmiotów i czynności.
- Samodzielnie wypowiada kilka wyrazów (zbudowanych głównie z prymarnych sylab otwartych MAMA, BABA, TATA, BOBO).
- Sprawdza pole wspólnej uwagi i podąża za wzrokiem lub wskazaniem.
- Inicjuje interakcje z wieloma osobami z otoczenia.
- Zaczyna wykazywać początki dominacji stronnej - pierwsze sygnały dominacji ręki.

BRAK POWYŻSZYCH UMIEJĘTNOŚCI UNIEMOŻLIWI DALSZY ROZWÓJ FUNKCJI POZNAWCZYCH !!!

13 - 16 miesiąc życia
- Dziecko samodzielnie chodzi.
- Umie wykonać przysiad.
- Podejmuje próby rysowania (bazgrania), nieporadnie posługuje się łyżką, pije z kubka - dalszy rozwój manipulacji specyficznej.
- Buduje wieżę z 2 klocków.
- Na polecenie wskazuje przedmioty na obrazkach.
- Posługuje się nazwami osób, przedmiotów i kilku czynności.
- Kieruje uwagą innych.

17 - 20 miesiąc życia
- Dziecko wspina się.
- Biega.
- Podejmuje próby „grania na instrumentach".
- Wyraża zainteresowanie rówieśnikami.
- Rzuca piłką.
- Wchodzi po schodach (krokiem dostawnym).
- Buduje wieżę z 4- 5 klocków.
- Powtarza sekwencję ruchów dorosłego.
- Identyfikuje i różnicuje słowa i melodie piosenek.
- Rozwija słownictwo (wypowiedzi w większości jednowyrazowe).
- Rozumie proste zdania (polecenia i zakazy).
- Reaguje negatywnie na rozstanie z matką/ opiekunem.
- Próbuje np. samodzielnie myć zęby.

24 miesiąc życia
- Dziecko próbuje samodzielnie się rozbierać.
- Podskakuje.
- Próbuje jeździć na trójkołowym rowerku.
- Buduje wieżę z 6 klocków.
- Odkręca pokrywki.
- Buduje mostek z 3 klocków.
- Umieszcza prawidłowo klocki w otworach o zróżnicowanym kształcie.
- Umieszcza prawidłowo klocki w otworach o zróżnicowanej wielkości.
- Dobiera części obrazka do całości.
- Dobiera identyczne obrazki.
- Dobiera pary zabawek.
- Dobiera obrazek do przedmiotu
- Spełnia polecenia (połóż, przynieś, podaj).
- Zaczyna wchodzić w interakcje z rówieśnikami.
- Zaczyna pojmować odrębność własnej osoby.
- Łączy wyrazy (pojawiają się wypowiedzi dwuwyrazowe i początki fleksji).

DO UKOŃCZENIA 2 ROKU ŻYCIA DZIECKO MUSI ŁĄCZYĆ DWA WYRAZY !!!

30 miesiąc życia
- Dziecko sprawnie chodzi i biega.
- Posługuje się łyżką i kubkiem.
- Układa figury w konturach.
- Składa obrazki z połówek.
- Klasyfikuje klocki wg koloru, wielkości i kształtu.
- Rysuje po demonstracji linię pionową i poziomą.
- Powtarza melodie.
- Słucha tekstu pisanego (krótki wierszyk).
- Buduje zdania 2-3 elementowe, rozwija fleksję, zaczyna używać przyimków.
- Podejmuje zabawy tematyczne.

36 miesiąc życia
- Dziecko pewnie trzyma przedmioty w czasie chodzenia.
- Jeździ na trójkołowym rowerku.
- Rzuca, kopie i próbuje łapać piłkę.
- Samodzielnie wkłada i zdejmuje niektóre części garderoby.
- Posługuje się widelcem.
- Buduje wieżę z 8 elementów.
- Samodzielnie wykonuje podstawowe czynności higieniczne.
- Klasyfikuje klocki ze względu na kształt lub wielkość (bez względu na kolor).
- Klasyfikuje przedmioty na obrazkach według kryterium użycia.
- Naśladuje sekwencje.
- Rysuje, po demonstracji, krzyżyk i koło.
- Składa obrazek z trzech części.
- Słucha tekstu pisanego (krótki tekst prozą).
- Przyswaja społeczne reguły językowe.
- Podejmuje zabawy tematyczne z rówieśnikami.
- Wskazuje wyraźne oznaki kształtowania się dominacji stronnej (lateralizacji).
- Brak samogłosek nosowych i spółgłosek dziąsłowych, pozostałe powinny być realizowane prawidłowo.
- Stopniowo ustępuje charakterystyczna miękkość głosek.
- Dziecko powinno być rozumiane przez osoby obce.

- Rozwija się zdolność narracji, stały wzrost słownictwa powoduje coraz dłuższe i barwniejsze opowieści.
- Pojawiają się słowa o zabarwieniu emocjonalnym (ojej!, super!).
- Dziecko nazywa relacje przestrzenne, czasowe i przyczynowo-skutkowe.
- Wzrost pytań, głównie „Dlaczego?", co wpływa na rozwój poznawczy.
- Spadek liczby neologizmów dziecięcych i błędów gramatycznych.
- Dziecko wychodzi i schodzi ze schodów krokiem naprzemiennym.
- Sprawnie kopie i rzuca piłkę. Łapie piłkę przyciskając ją do siebie.
- Potrafi wspiąć się i podskoczyć oraz przeskoczyć przez niewysoką przeszkodę.
- Odwzorowuje linię, koło, kwadrat i krzyżyk.
- Rysuje po śladzie.
- Usprawnia samoobsługę.
- Zamalowuje kolorowankę bez precyzyjnego trzymania się granic.
- Wyszukuje na obrazkach różniące je szczegóły.
- Szereguje według wielkości.
- Naśladuje i kontynuuje sekwencje czynności lub zdarzeń.
- Rozumie i respektuje zasady społeczne, obowiązujące w grupie.
- Odczuwa i nazywa emocje typu wstyd, zakłopotanie, duma, zazdrość.
- Pojawiają się wszystkie głoski dziąsłowe, czasami także r.

- W pełni ukształtowany system językowy fonetyczno-fonologiczny, są już wszystkie głoski.
- Dziecko posługuje się czasem przeszłym i przyszłym.
- Początki kształtowania się wiedzy metajęzykowej.
- Swobodne operowanie elementami słownikowymi i gramatycznymi języka.
- Pojawiają się nowe umiejętności motoryczne w zależności od środowiska dziecka: taniec, pływanie, jazda na nartach, łyżwach, rowerze.
- Stanie na jednej nodze z zamkniętymi oczami.
- Pełna samoobsługa.
- Umiejętność tworzenia rysunków tematycznych. ,
- Budowanie kategorii tematycznych na podstawie jednego elementu.
- Wykluczanie ze zbioru elementu, który nie pasuje.
- Uzupełnianie sekwencji i kontynuowanie sekwencji wieloelementowej.
- Układanie historyjek obrazkowych, wymagających rozumienia przyczyn i skutków wydarzeń.
- Dostrzeganie rymów.
- Silne poczucie tożsamości płciowej.
- Wzrasta kompetencja komunikacyjna - dziecko potrafi nawiązać rozmowę w celu uzyskania konkretnej informacji.


Opracowanie na podstawie:
Cieszyńska J., Korendo M., 2008, Karty diagnozy. 10 etapów rozwoju dziecka od 4. do 36. miesiąca życia, Kraków.
Cieszyńska J., 2013, Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci, Kraków.
Cieszyńska J., Korendo M., 2014, Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka od noworodka do 6. roku życia, Kraków.